Αλέκος Χαλβατζής
Καλησπέρα και από εμένα. Ως συνήθως, θα ήθελα να είμαι λίγο καλύτερα προετοιμασμένος… τέλος πάντων… θα πούμε αρκετά πράγματα –και όπως είπε και η Νατάσα– θεωρούμε πάρα πολύ σημαντικό σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις το να ακολουθούν ερωτήσεις και συζήτηση γιατί πραγματικά αναδεικνύεται τεράστιος πλούτος μέσα από αυτή τη διαδικασία και δίνεται η δυνατότητα και εξειδικευμένα θέματα να πιαστούν και παράλληλα ακόμα και ο πιο δύσπιστος να πειστεί άλλωστε οι φίλοι μας οι Κουβανοί είναι πάντα πρόθυμοι να απαντάνε με ειλικρίνεια και ευθύτητα.
Ουσιαστικά αυτό που θεωρώ εγώ ότι είναι στο επίκεντρο είναι η κεντρική επιδίωξη όλων των παραπάνω κειμένων: που δεν είναι άλλη από την προσπάθεια να συμβάλουν καθένα με τον τρόπο του στην θωράκιση της Κουβανικής Επανάστασης ενάντια στις σκληρές και ασταμάτητες επιθέσεις που δέχεται εδώ και έξι δεκαετίες. Αυτή τη θωράκιση την υπηρετούν με δυο βασικά τρόπους: αφενός μελετώντας, προετοιμάζοντας και οργανώνοντας τις προσαρμογές και βελτιώσεις της κουβανικής κοινωνίας με βάση τα κάθε φορά νέα δεδομένα και τις προκλήσεις των καιρών (κύρια στο κείμενο της Εισήγησης του Ραούλ Κάστρο που θα παρουσιάσει ο Δημήτρης) και αφετέρου εκπέμποντας την αλήθεια της Επανάστασης στο εξωτερικό εμπνέοντας και ενισχύοντας έτσι το διεθνές κίνημα αλληλεγγύης με την Κούβα. Ένα κίνημα που όχι μόνο αποτέλεσε αμυντική ασπίδα της Κούβας ενάντια στις επιθέσεις του ιμπεριαλισμού αλλά είναι όπλο και εργαλείο και για το διεθνές κίνημα ώστε να κατακτά νέες θέσεις και να προοδεύει.
Τα κείμενα αυτά σταχυολογήθηκαν – όπως ειπώθηκε ήδη– από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Χοσέ Μαρτί» και εκδόθηκαν σε 2 βιβλιαράκια. Το βιβλίο για το οποίο μιλάω εγώ έχει τίτλο
«ΚΟΥΒΑ-ΗΠΑ
Η επανάσταση δεν εξαγοράζεται»
Δε σκοπεύω να κάνω κάποια περιληπτική παρουσίαση του περιεχομένου του βιβλίου. Τα κείμενα είναι μεστά και πυκνά, αξίζει να διαβαστούν ως έχουν και ακριβώς επειδή επιπλέον είναι σύντομα, θεωρώ ότι είναι και εύκολο να διαβαστούν ως έχουν.
Θα ήθελα περισσότερο να δώσω κάποιες πληροφορίες για το περιβάλλον και τη συγκυρία μέσα στην οποία συντάχθηκαν καθώς και κάποια προσωπικά, βιωματικά σχόλια ελπίζοντας να συμβάλω και εγώ σε αυτό τον βασικό στόχο των κειμένων δηλαδή να φτάσει η αλήθεια της Κουβανικής Επανάστασης και σε σας, όσο πιο ολοκληρωμένα χωρίς διαστρεβλώσεις και παρανοήσεις.
Όπως έχει ήδη ειπωθεί και φαντάζομαι πολλοί από εσάς γνωρίζουν… δεν είμαι σίγουρος αν υπάρχει από όλους συναίσθηση των διαστάσεων… η Κουβανική Επανάσταση από τις πρώτες στιγμές της νίκης της πέρα από τον αποκλεισμό, την ανοιχτή στρατιωτική επέμβαση, τα σαμποτάζ, τις δολοφονικές-τρομοκρατικές επιθέσεις είχε να αντιμετωπίσει και μια διαρκή προπαγανδιστική εκστρατεία ψεύδους, συκοφαντίας και δυσφήμησης. ς.
Από τα πρώτα χρόνια βοούσαν τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης με τίτλους για: «Την δικτατορία του Κάστρο», «Τη δολοφονική μανία του εκτελεστή Γκεβάρα», «την Κομμουνιστική καταπίεση» και άλλα τερατώδη.
Αργότερα ακολούθησε η “καραμέλα” ότι η Κούβα εξάγει την “κομμουνιστική τρομοκρατία” στις χώρες τις Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής, ήταν η περίοδος των αντιαποικιακών και αντιιμπεριαλιστικών αγώνων τις δεκαετίες του ’60, ’70 αλλά και ‘80.
Και αργότερα τη δεκαετία του ’90, όταν η Κούβα έμεινε χωρίς τους παραδοσιακούς συμμάχους της, τη Σοβιετική Ενωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, τότε η κυρίαρχη προπαγάνδα έπιασε άλλο σκοπό: ότι «ο Κάστρο για να παραμείνει στην εξουσία…» δήθεν «…εξαναγκάζει το λαό του στη φτώχεια, στην εξαθλίωση, στην πείνα» λες και ήταν οι ίδιοι οι κουβανοί που είχαν αποκλειστεί από τον κόσμο. Χλεύαζαν την Κούβα ως το τελευταίο απομεινάρι ενός παλιού κόσμου που σε λίγους μήνες θα καταρρεύσει και αυτό ή θα συνθηκολογήσει. Πέρασαν όμως πάνω από 25 χρόνια και οι προφητείες αυτές κάθε χρόνο διαψεύδονται.
Η Κούβα και η Επανάσταση της όχι μόνο παραμένει όρθια, ζωντανή και πιστή στις αξίες που τη γέννησαν αλλά εξακολουθεί να εμπνέει και να παραδειγματίζει λαούς και κινήματα σε όλο τον κόσμο. Ακόμα και τα τελευταία χρόνια έπαιξε και παίζει καθοριστικό ρόλο σε εξελίξεις στο διεθνές σκηνικό που άσχετα από την πορεία ή την (πιθανή) κατάληξη τους άλλαξαν ριζικά τον τρόπο και ζωής, δράσεις και σκέψεις ολόκληρων λαών κυρίως στη Λατινική Αμερική, εξελίξεις που σίγουρα πριν 25 χρόνια θα φάνταζαν στα μάτια οποιουδήποτε ως οράματα τρελών.
Είναι γνωστό σε όλους ότι ο πιο αμείλικτος εχθρός της Κούβας είναι για πολλούς λόγους οι ΗΠΑ. Δεν είναι δα και λίγο να είσαι “η υπερδύναμη του ελεύθερου κόσμου”, όπως ακούμε και στις χολιγουντιανές ταινίες, “ο παγκόσμιος προστάτης της δημοκρατίας” και παρόλα αυτά μέσα στα πόδια σου να επιζεί και να ακμάζει, αψηφώντας σε πλήρως, μια χώρα με πληθυσμό και έκταση όσο περίπου η Ελλάδα που αποτελεί σήμερα το μοναδικό (τουλάχιστον σε επίπεδο κράτους) πραγματικά αντίπαλο δέος.
Όπως ήδη ειπώθηκε, οι ΗΠΑ κατά την Προεδρία του Ομπάμα ομολόγησαν ότι η μέχρι τώρα τακτική τους απέναντι στην Κούβα αυτή η σκληρή, απροκάλυπτα επιθετική τακτική έχει αποτύχει. Ξεκαθαρίζουν βέβαια ότι δεν παραιτούνται από τον στόχο της ανατροπής της Επανάστασης. Απλά συνειδητοποιώντας την αποτυχία τους αλλά και κάτω από την πίεση του κινήματος αλληλεγγύης, που έχει πόδια και μέσα στις ΗΠΑ, αναγκάστηκαν να αναπροσαρμόσουν την τακτική τους. Αναγνώρισαν την Επαναστατική Κυβέρνηση της Κούβας, αποκατέστησαν –στοιχειώδεις έστω– διπλωματικές σχέσεις (που είχαν διακόψει με δική τους πρωτοβουλία πριν από 56 σχεδόν χρόνια) και έκαναν κάποιες επικοινωνιακές κινήσεις στην κατεύθυνση υποτίθεται χαλάρωσης του οικονομικού, χρηματοπιστωτικού και εμπορικού αποκλεισμού που έχουν επιβάλει στην Κούβα εδώ και 57 χρόνια.
Πρέπει να σημειωθεί ότι για να γίνουν όλα αυτά η Κούβα δεν έκανε ούτε βήμα πίσω. Αντίθετα πέτυχε την απελευθέρωση των Πέντε Κουβανών που κρατούνταν άδικα για 16 χρόνια στις φυλακές των ΗΠΑ, πιθανόν να έχετε ακούσει για αυτούς υπάρχουν και κάποια ενδιαφέροντα βιβλία έξω στον πάγκο από τις εκδόσεις Διεθνές Βήμα (το ένα καινούργιο) για την περίπτωση τους. Ήταν πέντε αγωνιστές που είχαν παρεισφρήσει στην κουβανική μαφία του Μαϊάμι, αυτή που επί δεκαετίες οργανώνει τρομοκρατικές επιθέσεις ενάντια στην Κούβα. Όταν έδωσαν τα στοιχεία για επικείμενες επιθέσεις στις αρχές των ΗΠΑ, αντί να συλλάβουν τους τρομοκράτες οι ΗΠΑ συνέλαβαν τους ίδιους. Επιπλέον πέρα από την απελευθέρωση των «Πέντε» η Κούβα ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους ότι η αποκατάσταση στοιχειωδών διπλωματικών σχέσεων δεν σημαίνει ότι έγινα πλέον και φίλοι με τις ΗΠΑ. Ομαλές σχέσεις μπορούν να έχουν μόνο:
αν παύσει πλήρως ο αποκλεισμός που κατά 95% συνεχίζει να ισχύει και μετά τα μέτρα Ομπάμα,\
αν εγκαταλείψουν οι ΗΠΑ την περιοχή του Γουανταναμο που παράνομα κατέχουν, αν πάψουν να χρηματοδοτούν και να καθοδηγούν υπονομευτικές ανατρεπτικές ενέργειες και αν αποζημιώσουν την Κούβα για τις χιλιάδες χαμένες ζωές και τα δισεκατομμύρια υλικών ζημιών που της έχουν προκαλέσει.
Για όλους αυτούς τους λόγους, οι Κουβανοί συναγωνιστές μας λένε ότι η αλληλεγγύη μας παραμένει αναγκαία. Όπως αναγκαία παραμένει και η διαφωτιστική μας δουλειά για να απαντιέται το ψέμα ότι ο αποκλεισμός/εμπάργκο έχει πλέον αρθεί και άλλα.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, και φαντάζομαι θα πει και η Πρέσβειρα περισσότερα, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μόλις χτες ο Τραμπ σε μια φαντασμαγορική εκδήλωση στο Μαϊάμι όπου ευχαρίστησε την ντόπια κουβανική ακροδεξιά και την αντεπαναστατική μαφία για τη στήριξη τους στην εκλογή του, υπέγραψε προεδρικές εντολές που βάζουν νέους περιορισμούς και ακυρώνουν τις όποιες χαλαρώσεις είχε προωθήσει ο Ομπάμα.
Την ίδια στιγμή είναι απαραίτητο να επισημάνουμε και μια – ας πούμε– “από τα αριστερά” κριτική ενάντια στην Κούβα που ακούγεται και στη χώρα μας αλλά και αλλού:
Ακόμα και σενάρια ότι – δήθε – ο Φιντέλ διαφωνούσε από χρόνια με τον Ραούλ που είναι –λέει– ενδοτικός και ότι τώρα που πέθανε ο Φιντέλ δεν έχει σωτηρία το πράγμα… και άλλα ανάλογα
Κάποια από αυτά ακούγονται ακόμα και από καλόπιστους ανθρώπους είτε υπό την επίδραση της παραπληροφόρησης είτε από ένα ας πούμε καλοπροαίρετο άγχος επειδή κάποτε κάηκαν στον τραχανά της περεστρόικα και τώρα φυσάνε και το γιαούρτι.
Υπάρχει όμως επιπλέον και μια ανεπίτρεπτη ανακύκλωση ψευδών στοιχείων, μια κατά τη γνώμη μου εγκληματικά ανεύθυνη εξαγωγή συμπερασμάτων που δε στηρίζονται πουθενά, και μάλιστα από ανθρώπους που συχνά δεν έχουν ιδέα από την ουσία και τη δυναμική της Κουβανικής Επανάστασης και της Κουβανικής Κοινωνίας.
Επιτρέψτε μου να μιλήσω λίγο σε προσωπικό τόνο. Είχα την τύχη να επισκεφτώ την Κούβα το 1997 στο 14ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών μια εμπειρία που με σημάδεψε.
Επίσης είχα την τύχη, λόγω της πολιτικής μου δραστηριότητας και των ευθυνών που τότε είχα, να επισκεφτώ και άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Και τέλος είχα την τύχη να προλάβω να διαπαιδαγωγηθώ με την αντίληψη: Ότι όσο και αν έχουμε κάθε δικαίωμα να είμαστε περήφανοι για τα ηρωικά κατορθώματα του λαού, του κινήματος και της πολιτικής πρωτοπορίας του στη χώρα μας, δεν παύουμε να είμαστε ένα μικρό κίνημα σε μια μικρή χώρα. Ότι δεν είμαστε το κέντρο του κόσμου. Ότι δεν τα ξέρουμε όλα. Ότι είναι πολύ κακό πράγμα η αλαζονεία. Ότι κάθε φαινόμενο πρέπει να το κρίνουμε στο δικό του ιστορικό, πολιτισμικό, κοινωνικό πλαίσιο. Ότι υπάρχουν και άλλοι λαοί με άλλες παραδόσεις, που στις δικές τους συνθήκες έχουν τα δικά τους ηρωικά κατορθώματα και τις δικές τους τραγωδίες, τις δικές τους εμπειρίες και τις δικές τους πρακτικές. Ότι τα εύκολα συμπεράσματα όταν δεν έχεις όλα τα δεδομένα ή όταν βλέπεις τα δεδομένα με στερεοτυπικό, στενόμυαλο ή μυωπικό τρόπο τελικά θα είναι συμπεράσματα λαθεμένα.
Δυστυχώς εδώ και κάποια χρόνια αυτές οι αρχές φαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό ξεχνιούνται.
Τελευταία φορά βρέθηκα στην Κούβα πριν 11 μήνες με την Μπριγάδα Αλληλεγγύης και Εθελοντικής Εργασίας. Είπε ήδη η Νατάσα κάποια πράγματα σχετικά, μπορείτε να βρείτε και έξω στον πάγκο πληροφορίες, η Μπριγάδα διοργανώνεται δυο φορές κάθε χρόνο και που από μόνη της είναι μια συγκλονιστική εμπειρία. Πέρσι λοιπόν έτυχε η ελληνική αντιπροσωπεία να είναι η μεγαλύτερη από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, 20 άτομα. Παρά το μέγεθος και την, από κάθε άποψη, πολυσυλλεκτικότητα της ήμασταν μια καλή ομάδα. Υπήρχαν κάποιοι συναγωνιστές με έντονο σκεπτικισμό σχεδόν με προκατάληψη ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά. Παρότι ειλικρινά πιστεύω ότι δεν υπήρχε σε κανέναν κακή πρόθεση, απλά το άγχος ότι «μόνο η Κούβα μας έχει απομείνει τι θα γίνει αν χαθεί και αυτή» όπως, μάλλον, και αρκετή εγχώρια παραπληροφόρηση, παρόλα αυτά υπήρξαν φορές που αν οι οικοδεσπότες ήταν άλλοι και όχι οι περήφανοι αλλά πάντα ανεκτικοί και ψύχραιμοι Κουβανοί δε θα είχαμε αποφύγει το διπλωματικό επεισόδιο.
Όταν για παράδειγμα ένας ξένος, έστω και φίλος, έρχεται να σου κάνει υποδείξεις να μην εμπιστεύεσαι το γείτονα σου που σε βασανίζει 200 χρόνια και που με κάθε ευκαιρία τον καταγγέλλεις, δεν είναι δα και δύσκολο να παρεξηγηθείς. Δηλαδή εντάξει ρε φίλε τι μας λες δηλαδή; Έλα παππούλη μου να σου δείξω τα αμπελοχώραφα σου; Για ηλίθιους μας περνάς;
Όταν οι Κουβανοί χτύπαγαν καμπανάκι για την περεστρόικα χρόνια πριν τη διάλυση της Σ.Ε., δεν είναι λίγο προκλητικό να τους λες –εν ολίγοις– ότι τώρα φτιάχνουν μια νέα περεστρόικα και μάλιστα να τα λες όλα αυτά χωρίς να έχεις μελετήσει από πρώτο χέρι την ιστορία και την τρέχουσα πολιτική τους;
Όταν έχουν ζήσει 15 χρόνια εθελοντικά με ρύζι και ψητές μπανάνες για «να μην ξαναγίνουν μπουρδέλο των γιάνκηδων» όπως χαρακτηριστικά έχω ακούσει από εκατοντάδες κουβανούς να λένε και όταν έχουν κρατήσει 25 χρόνια ένα σύγχρονο, παγκόσμιο Μεσολόγγι δεν είναι λίγο προκλητικό κάποιοι φιλοξενούμενοι να τους λένε –εν ολίγοις– ότι «μάλλον μπάζετε λίγο», «είστε λίγο υποχωρητικοί» και «μάλλον δεν έχετε καταλάβει καλά τις οδηγίες χρήσης (manual) της επανάστασης ελάτε να σας δείξω εγώ που ξέρω»…
Εγώ πάντως 19 χρόνια μετά την πρώτη επίσκεψη μου επέστρεψα αισιόδοξος. Όχι αιθεροβάμων, όχι εφησυχασμένος αλλά αισιόδοξος. Φυσικά ούτε οι κουβανοί είναι αιθεροβάμονες και πολύ περισσότερο δεν είναι εφησυχασμένοι.
Το βιβλιαράκι «ΚΟΥΒΑ-ΗΠΑ : Η επανάσταση δεν εξαγοράζεται» δεν έχει όλες τις απαντήσεις, δε θα μπορούσε να τις έχει μέσα στις 60 μικρές σελίδες του. Άλλωστε ποτέ οι Κουβανοί σύντροφοι δεν είπαν ότι έχουν όλες τις απαντήσεις, αυτό που λένε είναι: «ελάτε να το συζητήσουμε, ναι έχουμε αυτά τα προβλήματα, αυτά είναι τα δεδομένα, δοκιμάσαμε αυτό και δε δούλεψε ή έστω δε δουλεύει πια, εσείς τι γνώμη έχετε;» Και όταν τα λένε αυτά τα εννοούν
Παρόλα αυτά το βιβλιαράκι έχει αρκετές απαντήσεις
Μπαίνοντας στο ψητό και προσπαθώντας να μην μακρηγορώ περισσότερο.
Ναι ο Φιντελ βιολογικά δεν είναι πια μαζί μας. Ναι, ο Ραούλ είναι και αυτός πια πολύ μεγάλος ηλικιακά όπως και οι υπόλοιποι της γενιάς της Επανάστασης, άλλωστε από μόνοι τους είπαν ότι από την επόμενη θητεία αποχωρούν από το προσκήνιο, ότι μπαίνει και πιο αυστηρό πλαφόν γενικά στις θητείες στα κρατικά και κομματικά αξιώματα.
Καλησπέρα και από εμένα. Ως συνήθως, θα ήθελα να είμαι λίγο καλύτερα προετοιμασμένος… τέλος πάντων… θα πούμε αρκετά πράγματα –και όπως είπε και η Νατάσα– θεωρούμε πάρα πολύ σημαντικό σε όλες αυτές τις εκδηλώσεις το να ακολουθούν ερωτήσεις και συζήτηση γιατί πραγματικά αναδεικνύεται τεράστιος πλούτος μέσα από αυτή τη διαδικασία και δίνεται η δυνατότητα και εξειδικευμένα θέματα να πιαστούν και παράλληλα ακόμα και ο πιο δύσπιστος να πειστεί άλλωστε οι φίλοι μας οι Κουβανοί είναι πάντα πρόθυμοι να απαντάνε με ειλικρίνεια και ευθύτητα.
Η σημερινή ομιλία υποτίθεται ότι είναι βιβλιοπαρουσίαση. Ασφαλώς κάθε βιβλιοπαρουσίαση έχει διαφορετικό χαρακτήρα ανάλογα και με το περιεχόμενο του βιβλίου. Όπως καταλαβαίνω σήμερα η εκδήλωση δεν έχει στο επίκεντρο της το βιβλίο ως έργο τέχνης ή δοκίμιο, ούτε τον συγγραφέα ως καλλιτέχνη ή διανοητή. Άλλωστε και το περιεχόμενο των δύο βιβλίων που παρουσιάζονται σήμερα δεν συντάχτηκε καταρχήν για να γίνει βιβλίο. Όπως ήδη είπε ο Γιάννης στην πραγματικότητα μιλάμε για 3 ομιλίες, μια επιστολή/γραπτή παρέμβαση του Φιντελ Κάστρο – αποσπάσματα διάβασε ήδη ο Δήμαρχος– και μια συνέντευξη.
Ουσιαστικά αυτό που θεωρώ εγώ ότι είναι στο επίκεντρο είναι η κεντρική επιδίωξη όλων των παραπάνω κειμένων: που δεν είναι άλλη από την προσπάθεια να συμβάλουν καθένα με τον τρόπο του στην θωράκιση της Κουβανικής Επανάστασης ενάντια στις σκληρές και ασταμάτητες επιθέσεις που δέχεται εδώ και έξι δεκαετίες. Αυτή τη θωράκιση την υπηρετούν με δυο βασικά τρόπους: αφενός μελετώντας, προετοιμάζοντας και οργανώνοντας τις προσαρμογές και βελτιώσεις της κουβανικής κοινωνίας με βάση τα κάθε φορά νέα δεδομένα και τις προκλήσεις των καιρών (κύρια στο κείμενο της Εισήγησης του Ραούλ Κάστρο που θα παρουσιάσει ο Δημήτρης) και αφετέρου εκπέμποντας την αλήθεια της Επανάστασης στο εξωτερικό εμπνέοντας και ενισχύοντας έτσι το διεθνές κίνημα αλληλεγγύης με την Κούβα. Ένα κίνημα που όχι μόνο αποτέλεσε αμυντική ασπίδα της Κούβας ενάντια στις επιθέσεις του ιμπεριαλισμού αλλά είναι όπλο και εργαλείο και για το διεθνές κίνημα ώστε να κατακτά νέες θέσεις και να προοδεύει.
Τα κείμενα αυτά σταχυολογήθηκαν – όπως ειπώθηκε ήδη– από τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Χοσέ Μαρτί» και εκδόθηκαν σε 2 βιβλιαράκια. Το βιβλίο για το οποίο μιλάω εγώ έχει τίτλο
«ΚΟΥΒΑ-ΗΠΑ
Η επανάσταση δεν εξαγοράζεται»
Δε σκοπεύω να κάνω κάποια περιληπτική παρουσίαση του περιεχομένου του βιβλίου. Τα κείμενα είναι μεστά και πυκνά, αξίζει να διαβαστούν ως έχουν και ακριβώς επειδή επιπλέον είναι σύντομα, θεωρώ ότι είναι και εύκολο να διαβαστούν ως έχουν.
Θα ήθελα περισσότερο να δώσω κάποιες πληροφορίες για το περιβάλλον και τη συγκυρία μέσα στην οποία συντάχθηκαν καθώς και κάποια προσωπικά, βιωματικά σχόλια ελπίζοντας να συμβάλω και εγώ σε αυτό τον βασικό στόχο των κειμένων δηλαδή να φτάσει η αλήθεια της Κουβανικής Επανάστασης και σε σας, όσο πιο ολοκληρωμένα χωρίς διαστρεβλώσεις και παρανοήσεις.
Όπως έχει ήδη ειπωθεί και φαντάζομαι πολλοί από εσάς γνωρίζουν… δεν είμαι σίγουρος αν υπάρχει από όλους συναίσθηση των διαστάσεων… η Κουβανική Επανάσταση από τις πρώτες στιγμές της νίκης της πέρα από τον αποκλεισμό, την ανοιχτή στρατιωτική επέμβαση, τα σαμποτάζ, τις δολοφονικές-τρομοκρατικές επιθέσεις είχε να αντιμετωπίσει και μια διαρκή προπαγανδιστική εκστρατεία ψεύδους, συκοφαντίας και δυσφήμησης. ς.
Από τα πρώτα χρόνια βοούσαν τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης με τίτλους για: «Την δικτατορία του Κάστρο», «Τη δολοφονική μανία του εκτελεστή Γκεβάρα», «την Κομμουνιστική καταπίεση» και άλλα τερατώδη.
Αργότερα ακολούθησε η “καραμέλα” ότι η Κούβα εξάγει την “κομμουνιστική τρομοκρατία” στις χώρες τις Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής, ήταν η περίοδος των αντιαποικιακών και αντιιμπεριαλιστικών αγώνων τις δεκαετίες του ’60, ’70 αλλά και ‘80.
Και αργότερα τη δεκαετία του ’90, όταν η Κούβα έμεινε χωρίς τους παραδοσιακούς συμμάχους της, τη Σοβιετική Ενωση και τις άλλες σοσιαλιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, τότε η κυρίαρχη προπαγάνδα έπιασε άλλο σκοπό: ότι «ο Κάστρο για να παραμείνει στην εξουσία…» δήθεν «…εξαναγκάζει το λαό του στη φτώχεια, στην εξαθλίωση, στην πείνα» λες και ήταν οι ίδιοι οι κουβανοί που είχαν αποκλειστεί από τον κόσμο. Χλεύαζαν την Κούβα ως το τελευταίο απομεινάρι ενός παλιού κόσμου που σε λίγους μήνες θα καταρρεύσει και αυτό ή θα συνθηκολογήσει. Πέρασαν όμως πάνω από 25 χρόνια και οι προφητείες αυτές κάθε χρόνο διαψεύδονται.
Η Κούβα και η Επανάσταση της όχι μόνο παραμένει όρθια, ζωντανή και πιστή στις αξίες που τη γέννησαν αλλά εξακολουθεί να εμπνέει και να παραδειγματίζει λαούς και κινήματα σε όλο τον κόσμο. Ακόμα και τα τελευταία χρόνια έπαιξε και παίζει καθοριστικό ρόλο σε εξελίξεις στο διεθνές σκηνικό που άσχετα από την πορεία ή την (πιθανή) κατάληξη τους άλλαξαν ριζικά τον τρόπο και ζωής, δράσεις και σκέψεις ολόκληρων λαών κυρίως στη Λατινική Αμερική, εξελίξεις που σίγουρα πριν 25 χρόνια θα φάνταζαν στα μάτια οποιουδήποτε ως οράματα τρελών.
Είναι γνωστό σε όλους ότι ο πιο αμείλικτος εχθρός της Κούβας είναι για πολλούς λόγους οι ΗΠΑ. Δεν είναι δα και λίγο να είσαι “η υπερδύναμη του ελεύθερου κόσμου”, όπως ακούμε και στις χολιγουντιανές ταινίες, “ο παγκόσμιος προστάτης της δημοκρατίας” και παρόλα αυτά μέσα στα πόδια σου να επιζεί και να ακμάζει, αψηφώντας σε πλήρως, μια χώρα με πληθυσμό και έκταση όσο περίπου η Ελλάδα που αποτελεί σήμερα το μοναδικό (τουλάχιστον σε επίπεδο κράτους) πραγματικά αντίπαλο δέος.
Όπως ήδη ειπώθηκε, οι ΗΠΑ κατά την Προεδρία του Ομπάμα ομολόγησαν ότι η μέχρι τώρα τακτική τους απέναντι στην Κούβα αυτή η σκληρή, απροκάλυπτα επιθετική τακτική έχει αποτύχει. Ξεκαθαρίζουν βέβαια ότι δεν παραιτούνται από τον στόχο της ανατροπής της Επανάστασης. Απλά συνειδητοποιώντας την αποτυχία τους αλλά και κάτω από την πίεση του κινήματος αλληλεγγύης, που έχει πόδια και μέσα στις ΗΠΑ, αναγκάστηκαν να αναπροσαρμόσουν την τακτική τους. Αναγνώρισαν την Επαναστατική Κυβέρνηση της Κούβας, αποκατέστησαν –στοιχειώδεις έστω– διπλωματικές σχέσεις (που είχαν διακόψει με δική τους πρωτοβουλία πριν από 56 σχεδόν χρόνια) και έκαναν κάποιες επικοινωνιακές κινήσεις στην κατεύθυνση υποτίθεται χαλάρωσης του οικονομικού, χρηματοπιστωτικού και εμπορικού αποκλεισμού που έχουν επιβάλει στην Κούβα εδώ και 57 χρόνια.
Πρέπει να σημειωθεί ότι για να γίνουν όλα αυτά η Κούβα δεν έκανε ούτε βήμα πίσω. Αντίθετα πέτυχε την απελευθέρωση των Πέντε Κουβανών που κρατούνταν άδικα για 16 χρόνια στις φυλακές των ΗΠΑ, πιθανόν να έχετε ακούσει για αυτούς υπάρχουν και κάποια ενδιαφέροντα βιβλία έξω στον πάγκο από τις εκδόσεις Διεθνές Βήμα (το ένα καινούργιο) για την περίπτωση τους. Ήταν πέντε αγωνιστές που είχαν παρεισφρήσει στην κουβανική μαφία του Μαϊάμι, αυτή που επί δεκαετίες οργανώνει τρομοκρατικές επιθέσεις ενάντια στην Κούβα. Όταν έδωσαν τα στοιχεία για επικείμενες επιθέσεις στις αρχές των ΗΠΑ, αντί να συλλάβουν τους τρομοκράτες οι ΗΠΑ συνέλαβαν τους ίδιους. Επιπλέον πέρα από την απελευθέρωση των «Πέντε» η Κούβα ξεκαθαρίζει σε όλους τους τόνους ότι η αποκατάσταση στοιχειωδών διπλωματικών σχέσεων δεν σημαίνει ότι έγινα πλέον και φίλοι με τις ΗΠΑ. Ομαλές σχέσεις μπορούν να έχουν μόνο:
αν παύσει πλήρως ο αποκλεισμός που κατά 95% συνεχίζει να ισχύει και μετά τα μέτρα Ομπάμα,\
αν εγκαταλείψουν οι ΗΠΑ την περιοχή του Γουανταναμο που παράνομα κατέχουν, αν πάψουν να χρηματοδοτούν και να καθοδηγούν υπονομευτικές ανατρεπτικές ενέργειες και αν αποζημιώσουν την Κούβα για τις χιλιάδες χαμένες ζωές και τα δισεκατομμύρια υλικών ζημιών που της έχουν προκαλέσει.
Για όλους αυτούς τους λόγους, οι Κουβανοί συναγωνιστές μας λένε ότι η αλληλεγγύη μας παραμένει αναγκαία. Όπως αναγκαία παραμένει και η διαφωτιστική μας δουλειά για να απαντιέται το ψέμα ότι ο αποκλεισμός/εμπάργκο έχει πλέον αρθεί και άλλα.
Όπως ήδη αναφέρθηκε, και φαντάζομαι θα πει και η Πρέσβειρα περισσότερα, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μόλις χτες ο Τραμπ σε μια φαντασμαγορική εκδήλωση στο Μαϊάμι όπου ευχαρίστησε την ντόπια κουβανική ακροδεξιά και την αντεπαναστατική μαφία για τη στήριξη τους στην εκλογή του, υπέγραψε προεδρικές εντολές που βάζουν νέους περιορισμούς και ακυρώνουν τις όποιες χαλαρώσεις είχε προωθήσει ο Ομπάμα.
Την ίδια στιγμή είναι απαραίτητο να επισημάνουμε και μια – ας πούμε– “από τα αριστερά” κριτική ενάντια στην Κούβα που ακούγεται και στη χώρα μας αλλά και αλλού:
- Ότι γίνονται ανεπίτρεπτα ανοίγματα στην οικονομία που επαναφέρουν τον καπιταλισμό
- Ότι για να δίνουν κάτι η ΗΠΑ πάει να πει ότι έχουν πάρει ανταλλάγματα
Ακόμα και σενάρια ότι – δήθε – ο Φιντέλ διαφωνούσε από χρόνια με τον Ραούλ που είναι –λέει– ενδοτικός και ότι τώρα που πέθανε ο Φιντέλ δεν έχει σωτηρία το πράγμα… και άλλα ανάλογα
Κάποια από αυτά ακούγονται ακόμα και από καλόπιστους ανθρώπους είτε υπό την επίδραση της παραπληροφόρησης είτε από ένα ας πούμε καλοπροαίρετο άγχος επειδή κάποτε κάηκαν στον τραχανά της περεστρόικα και τώρα φυσάνε και το γιαούρτι.
Υπάρχει όμως επιπλέον και μια ανεπίτρεπτη ανακύκλωση ψευδών στοιχείων, μια κατά τη γνώμη μου εγκληματικά ανεύθυνη εξαγωγή συμπερασμάτων που δε στηρίζονται πουθενά, και μάλιστα από ανθρώπους που συχνά δεν έχουν ιδέα από την ουσία και τη δυναμική της Κουβανικής Επανάστασης και της Κουβανικής Κοινωνίας.
Επιτρέψτε μου να μιλήσω λίγο σε προσωπικό τόνο. Είχα την τύχη να επισκεφτώ την Κούβα το 1997 στο 14ο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας και Φοιτητών μια εμπειρία που με σημάδεψε.
Επίσης είχα την τύχη, λόγω της πολιτικής μου δραστηριότητας και των ευθυνών που τότε είχα, να επισκεφτώ και άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο.
Και τέλος είχα την τύχη να προλάβω να διαπαιδαγωγηθώ με την αντίληψη: Ότι όσο και αν έχουμε κάθε δικαίωμα να είμαστε περήφανοι για τα ηρωικά κατορθώματα του λαού, του κινήματος και της πολιτικής πρωτοπορίας του στη χώρα μας, δεν παύουμε να είμαστε ένα μικρό κίνημα σε μια μικρή χώρα. Ότι δεν είμαστε το κέντρο του κόσμου. Ότι δεν τα ξέρουμε όλα. Ότι είναι πολύ κακό πράγμα η αλαζονεία. Ότι κάθε φαινόμενο πρέπει να το κρίνουμε στο δικό του ιστορικό, πολιτισμικό, κοινωνικό πλαίσιο. Ότι υπάρχουν και άλλοι λαοί με άλλες παραδόσεις, που στις δικές τους συνθήκες έχουν τα δικά τους ηρωικά κατορθώματα και τις δικές τους τραγωδίες, τις δικές τους εμπειρίες και τις δικές τους πρακτικές. Ότι τα εύκολα συμπεράσματα όταν δεν έχεις όλα τα δεδομένα ή όταν βλέπεις τα δεδομένα με στερεοτυπικό, στενόμυαλο ή μυωπικό τρόπο τελικά θα είναι συμπεράσματα λαθεμένα.
Δυστυχώς εδώ και κάποια χρόνια αυτές οι αρχές φαίνεται ότι σε μεγάλο βαθμό ξεχνιούνται.
Τελευταία φορά βρέθηκα στην Κούβα πριν 11 μήνες με την Μπριγάδα Αλληλεγγύης και Εθελοντικής Εργασίας. Είπε ήδη η Νατάσα κάποια πράγματα σχετικά, μπορείτε να βρείτε και έξω στον πάγκο πληροφορίες, η Μπριγάδα διοργανώνεται δυο φορές κάθε χρόνο και που από μόνη της είναι μια συγκλονιστική εμπειρία. Πέρσι λοιπόν έτυχε η ελληνική αντιπροσωπεία να είναι η μεγαλύτερη από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, 20 άτομα. Παρά το μέγεθος και την, από κάθε άποψη, πολυσυλλεκτικότητα της ήμασταν μια καλή ομάδα. Υπήρχαν κάποιοι συναγωνιστές με έντονο σκεπτικισμό σχεδόν με προκατάληψη ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά. Παρότι ειλικρινά πιστεύω ότι δεν υπήρχε σε κανέναν κακή πρόθεση, απλά το άγχος ότι «μόνο η Κούβα μας έχει απομείνει τι θα γίνει αν χαθεί και αυτή» όπως, μάλλον, και αρκετή εγχώρια παραπληροφόρηση, παρόλα αυτά υπήρξαν φορές που αν οι οικοδεσπότες ήταν άλλοι και όχι οι περήφανοι αλλά πάντα ανεκτικοί και ψύχραιμοι Κουβανοί δε θα είχαμε αποφύγει το διπλωματικό επεισόδιο.
Όταν για παράδειγμα ένας ξένος, έστω και φίλος, έρχεται να σου κάνει υποδείξεις να μην εμπιστεύεσαι το γείτονα σου που σε βασανίζει 200 χρόνια και που με κάθε ευκαιρία τον καταγγέλλεις, δεν είναι δα και δύσκολο να παρεξηγηθείς. Δηλαδή εντάξει ρε φίλε τι μας λες δηλαδή; Έλα παππούλη μου να σου δείξω τα αμπελοχώραφα σου; Για ηλίθιους μας περνάς;
Όταν οι Κουβανοί χτύπαγαν καμπανάκι για την περεστρόικα χρόνια πριν τη διάλυση της Σ.Ε., δεν είναι λίγο προκλητικό να τους λες –εν ολίγοις– ότι τώρα φτιάχνουν μια νέα περεστρόικα και μάλιστα να τα λες όλα αυτά χωρίς να έχεις μελετήσει από πρώτο χέρι την ιστορία και την τρέχουσα πολιτική τους;
Όταν έχουν ζήσει 15 χρόνια εθελοντικά με ρύζι και ψητές μπανάνες για «να μην ξαναγίνουν μπουρδέλο των γιάνκηδων» όπως χαρακτηριστικά έχω ακούσει από εκατοντάδες κουβανούς να λένε και όταν έχουν κρατήσει 25 χρόνια ένα σύγχρονο, παγκόσμιο Μεσολόγγι δεν είναι λίγο προκλητικό κάποιοι φιλοξενούμενοι να τους λένε –εν ολίγοις– ότι «μάλλον μπάζετε λίγο», «είστε λίγο υποχωρητικοί» και «μάλλον δεν έχετε καταλάβει καλά τις οδηγίες χρήσης (manual) της επανάστασης ελάτε να σας δείξω εγώ που ξέρω»…
Εγώ πάντως 19 χρόνια μετά την πρώτη επίσκεψη μου επέστρεψα αισιόδοξος. Όχι αιθεροβάμων, όχι εφησυχασμένος αλλά αισιόδοξος. Φυσικά ούτε οι κουβανοί είναι αιθεροβάμονες και πολύ περισσότερο δεν είναι εφησυχασμένοι.
Το βιβλιαράκι «ΚΟΥΒΑ-ΗΠΑ : Η επανάσταση δεν εξαγοράζεται» δεν έχει όλες τις απαντήσεις, δε θα μπορούσε να τις έχει μέσα στις 60 μικρές σελίδες του. Άλλωστε ποτέ οι Κουβανοί σύντροφοι δεν είπαν ότι έχουν όλες τις απαντήσεις, αυτό που λένε είναι: «ελάτε να το συζητήσουμε, ναι έχουμε αυτά τα προβλήματα, αυτά είναι τα δεδομένα, δοκιμάσαμε αυτό και δε δούλεψε ή έστω δε δουλεύει πια, εσείς τι γνώμη έχετε;» Και όταν τα λένε αυτά τα εννοούν
Παρόλα αυτά το βιβλιαράκι έχει αρκετές απαντήσεις
Μπαίνοντας στο ψητό και προσπαθώντας να μην μακρηγορώ περισσότερο.
Ναι ο Φιντελ βιολογικά δεν είναι πια μαζί μας. Ναι, ο Ραούλ είναι και αυτός πια πολύ μεγάλος ηλικιακά όπως και οι υπόλοιποι της γενιάς της Επανάστασης, άλλωστε από μόνοι τους είπαν ότι από την επόμενη θητεία αποχωρούν από το προσκήνιο, ότι μπαίνει και πιο αυστηρό πλαφόν γενικά στις θητείες στα κρατικά και κομματικά αξιώματα.
Αναρωτιούνται πολλοί με ανησυχία: ποιος λοιπόν θα κρατήσει το τιμόνι από εδώ και πέρα;
Το βιβλίο δίνει μια ιδέα. Και δεν εννοώ για τα πρόσωπα αλλά για τη συνέχεια των γενεών.
Πέρα από την ομιλία του Ραούλ και την επιστολή του Φιντέλ περιλαμβάνει μια συνέντευξη και μια ομιλία 2 εκπροσώπων των επόμενων γενιών.
Το βιβλίο δίνει μια ιδέα. Και δεν εννοώ για τα πρόσωπα αλλά για τη συνέχεια των γενεών.
Πέρα από την ομιλία του Ραούλ και την επιστολή του Φιντέλ περιλαμβάνει μια συνέντευξη και μια ομιλία 2 εκπροσώπων των επόμενων γενιών.
Μιλάει ο Χεράρδο Ερνάντες, ένας νεολαίος 50άρης (λες και τα χρόνια της φυλακής δε μέτρησαν πάνω του) από τους Πέντε Κουβανούς φυλακισμένους στις ΗΠΑ, ο οποίος: αντιμετώπισε την απειλή της θανατικής ποινής, πέρασε 16 χρόνια στις φυλακές των ΗΠΑ και που επιπλέον στα πρώτα νιάτα του είχε πολεμήσει για την ανεξαρτησία της Ανγκόλα και την ανατροπή του απαρτχάιντ.
Μας δίνει μια οπτική της γενιάς του. Σίγουρα ο Χεράρδο είναι μια περίπτωση κάπως ξεχωριστή. Δεν πέρασαν πολλοί κουβανοί όλα όσα πέρασαν οι Πέντε. Όμως αν πιστέψουμε τους ίδιους τους Πέντε αυτά που τους προετοίμασαν να σταθούν όρθιοι 16 χρόνια στα μπουντρούμια των ΗΠΑ είναι τα ίδια που ατσάλωσαν και ατσαλώνουν εκατομμύρια κουβανούς: οι αρχές της Κουβανικής Επανάστασης, το διαρκές παράδειγμα της αλληλεγγύης και του διεθνισμού, το κουβανικό εκπαιδευτικό σύστημα, η θητεία στην Κομμουνιστική Νεολαία, η συμμετοχή σε διεθνιστικές αποστολές. Ας σκεφτούμε μόνο ότι περίπου 500.000 κουβανοί εθελοντές της γενιάς του Χεράρδο και της αμέσως προηγούμενης πολέμησαν για σχεδόν 20 χρόνια για την απελευθέρωση των λαών της Αφρικής.
Και τελικά, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον απαντάει ο ίδιος ο Χεράρδο σε ανησυχίες όπως αυτή ενός συν-μπριγάδίστα μου, οποίος πέρσι έβλεπε με αγωνία την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων με τις ΗΠΑ και αναρωτιόταν (όσο παράλογο και αν σας ακούγεται) μήπως και οι ίδιοι οι Πέντε νοιώθουν προδομένοι από αυτή την εξέλιξη.
Μιλάει επίσης η Κένια Σεράνο, μια γυναίκα στέλεχος μέχρι πριν 10-12 χρόνια της Κομμουνιστικές Νεολαίας Κούβας, Πρόεδρος –τον καιρό της συνέντευξης– του ICAP, του Κουβανικού Ινστιτούτου για τη Φιλία των Λαών και μέλους της Εθνοσυνέλευσης της Λαϊκής Εξουσίας. Μας λέει για τις νέες προκλήσεις και δυνατότητες, για την ανάγκη το κίνημα αλληλεγγύης να συνεχιστεί και να δυναμώνει διαρκώς, για την αμείωτη επιφυλακή που χρειάζεται ενάντια στον ιμπεριαλισμό, για τη γενικότερη αντίληψη των Κουβανών για το κίνημα αλληλεγγύης. Ότι αυτό το κίνημα μπορεί και πρέπει να είναι πλατύ και πολυσυλλεκτικό ξεκινώντας από τους ανθρώπους που απλά είναι τίμιοι και δεν ανέχονται την αυταρχική επιβολή στο διεθνές επίπεδο ενάντια σε ολόκληρους λαούς, μέχρι τους αντιμπεριαλιστές αγωνιστές και τους αποφασισμένους μέχρι το τέλος επαναστάτες διεθνιστές. Δεν ξέρω αν η Κένια πολέμησε τον ιμπεριαλισμό με το όπλο στο χέρι στην Ανγκόλα όπως ο Χεράρδο. Πιθανολογώ πως όχι, όμως πέρασε και αυτή μέσα από το καμίνι της Ειδικής Περιόδου. Της κατάστασης πολιορκίας της Κούβας που άρχισε με τη διάλυση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου και κράτησε πάνω από 10 χρόνια. Τότε που οι κουβανοί την έβγαζαν με ρύζι και πατάτες και όποτε βρισκόταν κανένα κοτόπουλο ή ψάρι πήγαινε στα νηπιαγωγεία, τα σχολεία και τα νοσοκομεία. Τότε που η, υποτίθεται, καταπιεστική κυβέρνηση έδωσε πολλές φορές την ευκαιρία σε όποιον θέλει να φύγει να το κάνει, και πράγματι μέσα σε όλα τα χρόνια έφυγε το 1-2% του πληθυσμού αλλά οι υπόλοιποι είπαν «και αν πεινάμε δεν παραδινόμαστε» – ας σκεφτούμε πόσοι έχουν φύγει από την Ελλάδα στις μέρες μας σε πολύ πιο ήπιες συνθήκες, μιας εκεί τότε στην Κούβα ζούσαν μια πραγματική πολιορκία. Υπάρχει λοιπόν και η γενιά των 30άρηδων και 40άρηδων που έχουν και αυτοί τις δικές τους επαναστατικές και διεθνιστικές εμπειρίες. Μην ξεχνάμε ότι και σήμερα, παρά την κρίση του διεθνούς κινήματος και την περικύκλωση της Κούβας, υπάρχουν πάνω από 60.000 κουβανοί: γιατροί, νοσοκόμοι, παιδαγωγοί, τεχνικοί που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά σε πολλές χώρες του κόσμου.
Για την βιογραφία του Φιντέλ και του Ραούλ θεωρώ περιττό να πω κάτι, όμως από τις παρεμβάσεις τους φαίνεται ότι μπροστά σε οποιοδήποτε ακροατήριο συνεχίζουν να λένε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη, να έχουν πλήρη συνείδηση της κατάστασης και του αντιπάλου, να αποδίδουν τις ευθύνες εκεί που πρέπει, να καταγγέλλουν όχι απλώς γενικά τον ιμπεριαλισμό αλλά και τους συγκριμένους δυνάστες τους συχνά και καταπρόσωπο, να απαιτούν επίμονα και τεκμηριωμένα αυτά που παραμένουν εκκρεμότητες:
Για μένα –που άρχισα να συγκροτώ πολιτική συνείδηση αμέσως μετά τις παγκόσμιες ανατροπές της δεκαετίας του ‘90, όταν η Κούβα έμπαινε παλικαρίσια στην Ειδική Περίοδο– αλλά νομίζω και για πολλούς πολιτικά δραστήριους της γενιάς μου, η Κούβα αποτέλεσε τότε ελπίδα και απαντοχή, το μόνο τελικά χειροπιαστό παράδειγμα ότι δε χάθηκαν όλα, ότι ο σοσιαλισμός δεν είναι απλώς μια απατηλή φαντασίωση. Αποτέλεσε έμπνευση και στόχο. Όταν όλα φάνταζαν μαύρα και η επαναστατική πρόταση στιγματίζονταν και λοιδορούνταν, η Κούβα έστεκε εκεί 120 χιλιόμετρα από τις ΗΠΑ, προκεχωρημένο φυλάκιο όλων μας.
Πέρα όμως από την ηθική ανάταση, μεγαλώνοντας, μελετώντας περισσότερο και ωριμάζοντας πολιτικά, έχοντας ως επιπλέον δεδομένο το –κατά κάποιον τρόπο– παράδοξο της επιβίωσης της Επανάστασης για πάνω από 25 χρόνια πέρα από ελπίδες φίλων και κόντρα σε προφητείες εχθρών. Μετά από όλα αυτά, καταλήγω και σε ένα επιπλέον συμπέρασμα που μπορεί σε κάποιους να ακουστεί βαρύ ή ακόμα και βέβηλο.
Πιστεύω ότι η εμπειρία της Κούβας, όλος ο θρίαμβος αλλά και τα όποια λάθη, αποτελούν για το παγκόσμιο κίνημα στον 21ο πρώτο αιώνα παρακαταθήκη ανάλογη με αυτή που αποτέλεσε η Οκτωβριανή Επανάσταση για το κίνημα του 20ου αιώνα.
Αν οι μπολσεβίκοι μας έδωσαν αθάνατα διδάγματα για το πώς οργανώνεται η επαναστατική πρωτοπορία, πώς διεξάγεται η επανάσταση και συγκροτείται η επαναστατική εξουσία… η Κούβα μας δίνει τεράστια διδάγματα για το πώς μια επανάσταση παραμένει ζωντανή και φρέσκια 60 χρόνια μετά το θρίαμβο της, πώς ανταπεξέρχεται στις νέες σύγχρονες συνθήκες, διδάγματα για ζητήματα πραγματικής δημοκρατίας, πλατιάς λαϊκής συμμετοχής, πρωτοβουλίας και ελέγχου, για το ρόλο του πραγματικά μαζικού πολύμορφου ασυμβίβαστου διεθνισμού, διδάγματα ενάντια στις ρετσέτες, τα σκονάκια και τη μηχανιστική αντιγραφή, διδάγματα για την ανάγκη διαρκούς ανησυχίας, επανεξέτασης, επαναστατικής ευελιξίας, προσαρμογής, εφευρετικότητας και τόλμης.
Ναι, με το χέρι στην καρδιά προσυπογράφω τον τίτλο της σημερινής εκδήλωσης Η κουβανική επανάσταση είναι ζωντανή αντιστέκεται και εμπνέει
Και καλώ κάθε καλόπιστο να το ψάξει, να μην αρκεστεί ούτε σε αυτά που λέω εγώ, ούτε σε αυτά που θα πει η Πρέσβειρα, ούτε σε αυτά που λέει ο οποιοσδήποτε φορέας ή πρόσωπο. Ας θέσει και εδώ ερωτήσεις όσο σκληρές και αν του φαίνονται. Ας πάει ο ίδιος να δει την Κούβα, ο καλύτερος τρόπος όπως ήδη είπα είναι η Μπριγάδα (υλικά μπορείτε να βρείτε στο τραπεζάκι, ίσως προλαβαίνετε οριακά αυτή του Ιούλη, σίγουρα προλαβαίνετε την έκτακτη του Οκτώβρη με αφορμή τα 50 χρόνια από το θάνατο του Che).
Τέλος καλώ κάθε τίμιο άνθρωπο ακόμα και αν δε συντάσσεται με τη σοσιαλιστική επανάσταση ή ακόμα και αν φοβάται ότι δεν υπάρχει πια σοσιαλιστική επανάσταση στην Κούβα, τον καλώ να σταθεί δραστήρια αλληλέγγυος σε έναν περήφανο λαό και στην κυβέρνηση που αποδεδειγμένα τον εκφράζει, σε μια χώρα που ζει ακόμα περικυκλωμένη και στερείται στοιχειώδη δικαιώματα που κάθε άλλο κράτος απολαμβάνει όπως: ελεύθερες οικονομικές εμπορικές σχέσεις με άλλες χώρες ή ανεμπόδιστες μεταφορές και επικοινωνίες.
Και πραγματικά σας καλώ μετά και την ομιλίας της Πρέσβειρας να κουβεντιάσουμε για ότι από όσα ακούσατε δε σας πείθουν ή δεν σας καλύπτουν.
Ευχαριστώ και συγγνώμη για την κατάχρηση του χρόνου.
Μας δίνει μια οπτική της γενιάς του. Σίγουρα ο Χεράρδο είναι μια περίπτωση κάπως ξεχωριστή. Δεν πέρασαν πολλοί κουβανοί όλα όσα πέρασαν οι Πέντε. Όμως αν πιστέψουμε τους ίδιους τους Πέντε αυτά που τους προετοίμασαν να σταθούν όρθιοι 16 χρόνια στα μπουντρούμια των ΗΠΑ είναι τα ίδια που ατσάλωσαν και ατσαλώνουν εκατομμύρια κουβανούς: οι αρχές της Κουβανικής Επανάστασης, το διαρκές παράδειγμα της αλληλεγγύης και του διεθνισμού, το κουβανικό εκπαιδευτικό σύστημα, η θητεία στην Κομμουνιστική Νεολαία, η συμμετοχή σε διεθνιστικές αποστολές. Ας σκεφτούμε μόνο ότι περίπου 500.000 κουβανοί εθελοντές της γενιάς του Χεράρδο και της αμέσως προηγούμενης πολέμησαν για σχεδόν 20 χρόνια για την απελευθέρωση των λαών της Αφρικής.
Και τελικά, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον απαντάει ο ίδιος ο Χεράρδο σε ανησυχίες όπως αυτή ενός συν-μπριγάδίστα μου, οποίος πέρσι έβλεπε με αγωνία την αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων με τις ΗΠΑ και αναρωτιόταν (όσο παράλογο και αν σας ακούγεται) μήπως και οι ίδιοι οι Πέντε νοιώθουν προδομένοι από αυτή την εξέλιξη.
Μιλάει επίσης η Κένια Σεράνο, μια γυναίκα στέλεχος μέχρι πριν 10-12 χρόνια της Κομμουνιστικές Νεολαίας Κούβας, Πρόεδρος –τον καιρό της συνέντευξης– του ICAP, του Κουβανικού Ινστιτούτου για τη Φιλία των Λαών και μέλους της Εθνοσυνέλευσης της Λαϊκής Εξουσίας. Μας λέει για τις νέες προκλήσεις και δυνατότητες, για την ανάγκη το κίνημα αλληλεγγύης να συνεχιστεί και να δυναμώνει διαρκώς, για την αμείωτη επιφυλακή που χρειάζεται ενάντια στον ιμπεριαλισμό, για τη γενικότερη αντίληψη των Κουβανών για το κίνημα αλληλεγγύης. Ότι αυτό το κίνημα μπορεί και πρέπει να είναι πλατύ και πολυσυλλεκτικό ξεκινώντας από τους ανθρώπους που απλά είναι τίμιοι και δεν ανέχονται την αυταρχική επιβολή στο διεθνές επίπεδο ενάντια σε ολόκληρους λαούς, μέχρι τους αντιμπεριαλιστές αγωνιστές και τους αποφασισμένους μέχρι το τέλος επαναστάτες διεθνιστές. Δεν ξέρω αν η Κένια πολέμησε τον ιμπεριαλισμό με το όπλο στο χέρι στην Ανγκόλα όπως ο Χεράρδο. Πιθανολογώ πως όχι, όμως πέρασε και αυτή μέσα από το καμίνι της Ειδικής Περιόδου. Της κατάστασης πολιορκίας της Κούβας που άρχισε με τη διάλυση του σοσιαλιστικού στρατοπέδου και κράτησε πάνω από 10 χρόνια. Τότε που οι κουβανοί την έβγαζαν με ρύζι και πατάτες και όποτε βρισκόταν κανένα κοτόπουλο ή ψάρι πήγαινε στα νηπιαγωγεία, τα σχολεία και τα νοσοκομεία. Τότε που η, υποτίθεται, καταπιεστική κυβέρνηση έδωσε πολλές φορές την ευκαιρία σε όποιον θέλει να φύγει να το κάνει, και πράγματι μέσα σε όλα τα χρόνια έφυγε το 1-2% του πληθυσμού αλλά οι υπόλοιποι είπαν «και αν πεινάμε δεν παραδινόμαστε» – ας σκεφτούμε πόσοι έχουν φύγει από την Ελλάδα στις μέρες μας σε πολύ πιο ήπιες συνθήκες, μιας εκεί τότε στην Κούβα ζούσαν μια πραγματική πολιορκία. Υπάρχει λοιπόν και η γενιά των 30άρηδων και 40άρηδων που έχουν και αυτοί τις δικές τους επαναστατικές και διεθνιστικές εμπειρίες. Μην ξεχνάμε ότι και σήμερα, παρά την κρίση του διεθνούς κινήματος και την περικύκλωση της Κούβας, υπάρχουν πάνω από 60.000 κουβανοί: γιατροί, νοσοκόμοι, παιδαγωγοί, τεχνικοί που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά σε πολλές χώρες του κόσμου.
Για την βιογραφία του Φιντέλ και του Ραούλ θεωρώ περιττό να πω κάτι, όμως από τις παρεμβάσεις τους φαίνεται ότι μπροστά σε οποιοδήποτε ακροατήριο συνεχίζουν να λένε τα σύκα-σύκα και τη σκάφη-σκάφη, να έχουν πλήρη συνείδηση της κατάστασης και του αντιπάλου, να αποδίδουν τις ευθύνες εκεί που πρέπει, να καταγγέλλουν όχι απλώς γενικά τον ιμπεριαλισμό αλλά και τους συγκριμένους δυνάστες τους συχνά και καταπρόσωπο, να απαιτούν επίμονα και τεκμηριωμένα αυτά που παραμένουν εκκρεμότητες:
- Την πλήρη άρση του εμπάργκο
- Τον τερματισμό της παράνομης κατοχής του Γουαντάναμο, το κλείσιμο της βάσης και του απάνθρωπου κολαστηρίου των ΗΠΑ στο νησί
- Τον τερματισμό της οργάνωσης και χρηματοδότησης κάθε είδους ανατρεπτικών ενεργειών
- Την αποζημίωση για της τεράστιες βλάβες που έχουν προκαλέσει και συνεχίζουν να προκαλούν οι ΗΠΑ στην Κούβα.
Για μένα –που άρχισα να συγκροτώ πολιτική συνείδηση αμέσως μετά τις παγκόσμιες ανατροπές της δεκαετίας του ‘90, όταν η Κούβα έμπαινε παλικαρίσια στην Ειδική Περίοδο– αλλά νομίζω και για πολλούς πολιτικά δραστήριους της γενιάς μου, η Κούβα αποτέλεσε τότε ελπίδα και απαντοχή, το μόνο τελικά χειροπιαστό παράδειγμα ότι δε χάθηκαν όλα, ότι ο σοσιαλισμός δεν είναι απλώς μια απατηλή φαντασίωση. Αποτέλεσε έμπνευση και στόχο. Όταν όλα φάνταζαν μαύρα και η επαναστατική πρόταση στιγματίζονταν και λοιδορούνταν, η Κούβα έστεκε εκεί 120 χιλιόμετρα από τις ΗΠΑ, προκεχωρημένο φυλάκιο όλων μας.
Πέρα όμως από την ηθική ανάταση, μεγαλώνοντας, μελετώντας περισσότερο και ωριμάζοντας πολιτικά, έχοντας ως επιπλέον δεδομένο το –κατά κάποιον τρόπο– παράδοξο της επιβίωσης της Επανάστασης για πάνω από 25 χρόνια πέρα από ελπίδες φίλων και κόντρα σε προφητείες εχθρών. Μετά από όλα αυτά, καταλήγω και σε ένα επιπλέον συμπέρασμα που μπορεί σε κάποιους να ακουστεί βαρύ ή ακόμα και βέβηλο.
Πιστεύω ότι η εμπειρία της Κούβας, όλος ο θρίαμβος αλλά και τα όποια λάθη, αποτελούν για το παγκόσμιο κίνημα στον 21ο πρώτο αιώνα παρακαταθήκη ανάλογη με αυτή που αποτέλεσε η Οκτωβριανή Επανάσταση για το κίνημα του 20ου αιώνα.
Αν οι μπολσεβίκοι μας έδωσαν αθάνατα διδάγματα για το πώς οργανώνεται η επαναστατική πρωτοπορία, πώς διεξάγεται η επανάσταση και συγκροτείται η επαναστατική εξουσία… η Κούβα μας δίνει τεράστια διδάγματα για το πώς μια επανάσταση παραμένει ζωντανή και φρέσκια 60 χρόνια μετά το θρίαμβο της, πώς ανταπεξέρχεται στις νέες σύγχρονες συνθήκες, διδάγματα για ζητήματα πραγματικής δημοκρατίας, πλατιάς λαϊκής συμμετοχής, πρωτοβουλίας και ελέγχου, για το ρόλο του πραγματικά μαζικού πολύμορφου ασυμβίβαστου διεθνισμού, διδάγματα ενάντια στις ρετσέτες, τα σκονάκια και τη μηχανιστική αντιγραφή, διδάγματα για την ανάγκη διαρκούς ανησυχίας, επανεξέτασης, επαναστατικής ευελιξίας, προσαρμογής, εφευρετικότητας και τόλμης.
Ναι, με το χέρι στην καρδιά προσυπογράφω τον τίτλο της σημερινής εκδήλωσης Η κουβανική επανάσταση είναι ζωντανή αντιστέκεται και εμπνέει
Και καλώ κάθε καλόπιστο να το ψάξει, να μην αρκεστεί ούτε σε αυτά που λέω εγώ, ούτε σε αυτά που θα πει η Πρέσβειρα, ούτε σε αυτά που λέει ο οποιοσδήποτε φορέας ή πρόσωπο. Ας θέσει και εδώ ερωτήσεις όσο σκληρές και αν του φαίνονται. Ας πάει ο ίδιος να δει την Κούβα, ο καλύτερος τρόπος όπως ήδη είπα είναι η Μπριγάδα (υλικά μπορείτε να βρείτε στο τραπεζάκι, ίσως προλαβαίνετε οριακά αυτή του Ιούλη, σίγουρα προλαβαίνετε την έκτακτη του Οκτώβρη με αφορμή τα 50 χρόνια από το θάνατο του Che).
Τέλος καλώ κάθε τίμιο άνθρωπο ακόμα και αν δε συντάσσεται με τη σοσιαλιστική επανάσταση ή ακόμα και αν φοβάται ότι δεν υπάρχει πια σοσιαλιστική επανάσταση στην Κούβα, τον καλώ να σταθεί δραστήρια αλληλέγγυος σε έναν περήφανο λαό και στην κυβέρνηση που αποδεδειγμένα τον εκφράζει, σε μια χώρα που ζει ακόμα περικυκλωμένη και στερείται στοιχειώδη δικαιώματα που κάθε άλλο κράτος απολαμβάνει όπως: ελεύθερες οικονομικές εμπορικές σχέσεις με άλλες χώρες ή ανεμπόδιστες μεταφορές και επικοινωνίες.
Και πραγματικά σας καλώ μετά και την ομιλίας της Πρέσβειρας να κουβεντιάσουμε για ότι από όσα ακούσατε δε σας πείθουν ή δεν σας καλύπτουν.
Ευχαριστώ και συγγνώμη για την κατάχρηση του χρόνου.
